Tam Bảo bên ngoài là đối tượng. Trong khi đó, Tam Bảo tự tâm lại bản chất. Mỗi người cần nương nhờ Tam Bảo bên ngoài để phát triển Tam Bảo tự tâm.

Quy y Tam Bảo hiểu như thế nào cho đúng?

Quy y Tam bảo là thuật ngữ về một nghi lễ đặc trưng của đạo Phật. Đây được coi như điểm khởi đầu mang tính định hướng, giác ngộ từ một “phật tử cảm tính” thành “phật tử đúng pháp” dưới ánh sáng, giáo lý đạo Phật. Thế nhưng, hiện vẫn không ít người với quan niệm sai lệch. Họ cho rằng, quy y chỉ đơn thuần là nhờ bậc chân tu đặt cho một pháp danh…

Quy y Tam bảo thường được hiểu là những người mang tâm thức tín ngưỡng đơn thuần. Sau một thời gian tu tập đưa bản thân trở về nương tựa vào ba ngôi báu là Phật (Buddha), Pháp (Dhamma) và Tăng (Sangha). Ngoài ra, cũng có thể cắt nghĩa, “quy” nghĩa là quay về, “y” nghĩa là nương tựa.

Ngày nay, khái niệm quy y Tam bảo đang bị không ít người hiểu sai, trần tục hóa nên vô tình khiến lễ này trở nên lệch lạc ngay từ tâm thức. Cần biết rằng, đệ tử Phật thường được phân chia thành hai hạng, xuất gia và tại gia.

Hạng xuất gia thường sống ở chùa viện, không lập gia đình. Còn đệ tử Phật tại gia, có gia đình con cái và tạo dựng sự nghiệp như mọi người. Nhiều nơi vì chưa hiểu đạo nên xem việc quy y Tam bảo cũng giống như là xuất gia, không được lập gia đình. Quan niệm này khiến cho nhiều người e ngại khi phát tâm quy y.

Cũng có nhiều người hiểu, quy y Tam bảo nhằm mục đích dễ dàng “xin xỏ thần Phật”, cầu cúng tâm linh để vụ lợi. Lối suy nghĩ này là sai lầm. Nói cách khác, nếu quy y chỉ là sự mong cầu có một pháp danh để mỗi dịp lên chùa lại xin xỏ. Thì đó là biểu hiện của tâm thức u mê, lạc trong vòng xoáy sân si.

Quy y Tam bảo là “bước chân” cảm ngộ đầu tiên của một con người trên đường đạo. Và sau khi có được sự gieo duyên này, người phật tử không nhất thiết phải thường xuyên vào chùa, buông bỏ những việc của thế gian.

Phật tử sau khi phát nguyện trước Tam bảo phải luôn tự trau dồi đạo đức của bản thân. Bằng cách phát nguyện thọ trì năm giới cấm. Bao gồm có không giết hại, không trộm cướp, không tà dâm, không nói dối, không say nghiện. Bản thân vì thế mà tránh được ác nghiệp.

Bất kỳ ai muốn quy y Tam bảo, trước hết phải tự thân mình tìm hiểu và cảm nhận được những giá trị cao đẹp của đạo Phật rồi nguyện nương tựa và thực hành theo. Và chỉ có như vậy, tín đồ đó mới chính thức trở thành một phật tử đúng pháp.

Tam Bảo tự tâm

Tam bảo bên ngoài là điều kiện cần thiết đối với phật tử. Nhưng nếu chỉ biết có Tam bảo bên ngoài mà quên tu tâm, hướng thiện. Thì phật tử đó đơn thuần là chấp sự bỏ lý, chỉ theo hình thức suông. Nói cách khác, để được giác ngộ, giải thoát và thành Phật. Trước trước tiên mỗi người phải quay lại Tam bảo tu tâm. Tức là tin chính mình là Phật để chuyển hóa nỗi khổ, niềm đau và sống lại với tính giác sáng suốt của mình.

Tính giác sẵn có nơi chúng ta là Phật bảo. Lòng từ bi thương xót cứu giúp chúng sinh là Pháp bảo. Tâm hòa hợp thảo thuận với mọi người là Tăng bảo. Nhờ Phật bảo bên ngoài, chúng ta đánh thức tính giác của mình. Trở về nương tựa tính giác của mình là Qui y Phật. Nhờ Pháp bảo bên ngoài, chúng ta dấy khởi lòng từ bi đối với chúng sinh, trở về nương tựa với lòng từ bi của mình là Qui y Pháp.

Do chư Tăng bên ngoài gợi lại cho chúng ta có tinh thần hòa hợp thuận thảo, trở về nương tựa với tinh thần hòa hợp thuận thảo của mình là Qui y Tăng. Phật Pháp Tăng bên ngoài là trợ duyên giúp chúng ta phát khởi Phật Pháp Tăng của tự tâm. Ví như ông thầy giáo làm trợ duyên cho đứa học trò mở mang kiến thức của nó.

(T/h PLVN, Phật Giáo)