Tạo hình tượng Phật hoặc hình tượng Bồ Tát. Đây được xem là việc làm có ý nghĩa cao quý và gây nhơn công đức, phước đức lớn lao! Cho nên hơn 2500 năm, sau khi Đức Phật nhập Niết Bàn, hàng xuất gia, tại gia đệ tử của Phật, từ Ấn Độ, Trung Hoa, Nhật Bản. Các nước Phật giáo trên thế giới cho đến Việt Nam, đã có không biết bao nhiêu người tạo lập hình tượng chư Phật, Bồ Tát. Mục đích là để chiêm ngưỡng, lễ lạy, cúng dường.

Kinh đại thừa công đức tạo tượng Phật

1

Bấy giờ, vua Ưu Đà Diên đang ở trong cung thường mang nỗi buồn, luôn luôn xúc cảm, khát ngưỡng Đức Phật. Vua chẳng màng đến chánh cung, thế nữ và các cuộc vui. Vua nghĩ như vầy: “Nay ta lo buồn không lâu sẽ chết! Làm sao cho ta lúc chưa bỏ mạng, được thấy Đức Phật?”

 Tôi nghe như vầy: Một thời Đức Phật ở tại cõi trời Đao Lợi, dưới cây Ba Lợi Chất Đa La. (Chú thích: chúa tể những loài cây trên trời). Cùng với vô lượng đại Tỳ kheo chúng, vô lượng vị đại Bồ Tát câu hội, Ngài Đại Bồ Tát Di Lặc là bậc đứng đầu.

Bấy giờ, Đức Thế Tôn ở trên trời ấy an cư ba tháng thuyết pháp cho mẹ. Nhiều sự lợi ích đối với chư Thiên, vô lượng chư Thiên lìa khổ, giải thoát. Vô lượng chư Thiên thấm nhuần giáo pháp, được quả phước lớn. Khi đó, trong số chư Thiên, có một Thiên tử thọ số sắp hết, năm tướng suy hiện. (Chú thích : Hoa trên đầu héo – Y phục nhơ nhớp – Đổ mồ hôi nách – Thân hình hôi hám – Không ưa ngồi trên tòa). Nhờ sức nghe pháp, sau khi mệnh chung, sinh lại cõi trời này, lìa hẳn nẻo ác.

2

Lúc ấy, trong Diêm Phù Đề không có Đức Phật. Ví như đêm tối, đầy những vì sao nhưng không mặt trăng. Như nước không vua. Như nhà không chủ, thì những cuộc vui, những trò giải trí đình chỉ tất cả.

Khi đó chúng sinh dường như côi cút không chỗ nương tựa. Đối với Đức Phật, tấm lòng mọi người mang nỗi luyến mộ sinh rất buồn rầu. Như mất cha mẹ, như tên bắn vào tim. Cùng nhau đến chỗ Đức Phật từng ở. Chỉ thấy vườn rừng, sân hiên vắng ngắt. Đâu cũng trống trải không có Đức Phật. Mọi người càng thêm buồn nhớ không nguôi.

Rồi vua lại nghĩ: “Ví như người nào lòng thương yêu ai nhưng không được gặp. Nếu thấy chỗ nơi người ấy đã ở, hoặc thấy kẻ nào giống hệt người ấy. May ra trừ bớt những nỗi u buồn.”

Vua nghĩ ngợi thêm: “Nay ta nếu đến nơi Phật đã ở trước đây mà không thấy Phật. Chắc ta thương khóc, cảm xúc đến độ có thể chết mất! Ta xem trong đời không có người nào mà về sắc tướng, phước đức trí tuệ có thể ngang bằng với Đức Như Lai. Làm sao cho ta gặp người như thế để ta bớt sầu?”

3

Khởi niệm ấy rồi. Vua lại ngẫm nghĩ: “Nay ta hãy nên tạo hình – tượng Phật, lễ lạy cúng dường.” Nhưng vua lại xét: “Nếu ta tạo tượng mà không giống Phật. E khiến cho ta mắc vô lượng tội.”

Rồi vua nghĩ thêm: “Giả sử những người thông minh trong đời đều cùng đề cao công đức của Phật vẫn chẳng thể hết. Nếu một người nào tùy phần khen ngợi, người ấy vẫn được phước đức vô lượng. Nay ta cũng vậy, nên tùy phần mình mà tạo ra tượng.”

Tạo hình tượng Phật hoặc hình tượng Bồ Tát, là việc làm có một ý nghĩa cao quý và gây một cái nhơn công đức, phước đức lớn lao!

Tạo hình tượng Phật hoặc hình tượng Bồ Tát, là việc làm có một ý nghĩa cao quý và gây một cái nhơn công đức, phước đức lớn lao!

4

Nhà vua lập tức truyền lệnh cho những người thợ khéo trong nước đều phải nhóm lại. Mọi người nhóm rồi, vua bảo họ rằng:

– Người nào có thể vì ta mà tạo hình – tượng Đức Phật, ta sẽ đem những châu báu trả công và thưởng người ấy.

Những tay thợ giỏi cùng tâu vua rằng:

– Nay vua ra lệnh, thật là việc khó. Tướng tốt nhiệm mầu của Đức Như Lai, trên thế gian này không ai sánh nổi. Nay đây chúng tôi làm sao có thể tạo ra hình- tượng Phật? Giả sử Thiên thần Tỳ Thủ Yết Ma mà có tạo tượng, cũng chẳng thể nào giống Đức Như Lai. Nếu như chúng tôi nhận lời đức vua tạo hình – tượng Phật. May ra có thể mô phỏng ít phần về tướng xoắn tóc và bạch hào. Ngoài ra những tướng tốt đẹp sáng rỡ, đầy vẻ oai đức, người nào có thể tạo nổi? Đức Phật rồi đây, sẽ từ cõi trời trở xuống nhân gian. Hình – tượng tạo ra nếu có sai lầm. Tiếng tăm chúng tôi sẽ bị lui mất Chúng tôi trộm nghĩ không thể dám làm.

Vua Ưu Đà Diên khi đó nói lại:

– Tâm ta đã quyết, chớ có chối từ! Như kẻ sợ khát muốn uống nước sông, không lẽ vì uống chẳng thể cạn nước sông, rồi không uống nước hay sao?

Những người thợ khéo nghe vua nói vậy, đều quỳ trước mặt, bạch lên vua rằng:

– Xin y theo lệnh, nhưng thỉnh đức vua cho phép chúng tôi nghĩ ngợi đêm nay, sáng mai đến làm.

Họ lại bạch thêm:

– Nay vua tạo tượng, nên dùng thuần gỗ Chiên đàn (Chú thích: loại gỗ quý, có mùi thơm nức, không có mùi thơm nào sánh kịp, mọc ở xứ Ấn Độ), sớ thịt nó mịn, thể chất rất bền, còn hình – tượng Phật là ngồi hay đứng, cao thấp thế nào?

5

Vua đem lời ấy hỏi lại các quan. Có một vị quan thông thạo hiểu biết, ra bạch vua rằng:

– Vua nên tạo tượng Đức Như Lai ngồi. Tại sao vậy? Bởi vì, tất cả chư Phật chứng đại Bồ Đề, chuyển bánh xe Pháp, hiện thần thông lớn, hàng phục ngoại đạo, làm Phật sự lớn… Tất cả đều là tư thế ngồi. Do đó nên làm hình – tượng Đức Phật ngồi kiết già trên tòa sư tử.

Ngay trong khi đó, vị trời Tỳ Thủ Yết Ma. (Chú thích: là bề tôi của trời Đế Thích, có khả năng biến hóa và làm ra các vật, các nghề khéo lạ, trông coi về phần kiến trúc). Từ xa nhìn thấy việc này, xét biết ý vua muốn tạo tượng Phật. Liền trong đêm ấy suy nghĩ như vầy: “Chỗ hiểu biết về cơ thể, ta là bậc kì tài. Trong cả thế gian không ai như ta. Nếu ta vì vua tạo tượng, chắc hơi giống Phật.”

6

Liền biến thân mình thành người thợ mộc, cầm dụng cụ bén. Trời vừa hừng sáng, người đến đứng cạnh cửa cung nhà vua. Bảo người giữ cửa bạch rõ vua rằng: “Nay tôi muốn vì vua mà tạo tượng. Nghề khéo của tôi không ai sánh bằng, cúi xin nhà vua chớ sai người khác.”

Vua nghe lời ấy lòng rất vui mừng. Ra lệnh mời vào, vua xem hình dạng, cử chỉ, biết là thợ giỏi, bèn nghĩ thầm rằng: “Thế gian làm sao mà có người nầy? Phải chăng Thiên thần Tỳ Thủ Yết Ma hay đệ tử Ngài đến nơi đây chăng?”

Liền đó nhà vua bèn cởi chuỗi ngọc đang đeo trên mình. Tự tay cầm chuỗi, choàng lên cổ thần Tỳ Thủ Yết Ma. Vua còn hứa đem các món châu báu tưởng thưởng công lao.

7

Được ngắm nhìn diện mạo từ bi của Đức Phật giúp tâm người được an vui, hoan hỷ, xả bỏ bớt nỗi khổ niềm đau. Như vậy, công đức đúc tượng Phật cũng từ đó mà tăng trưởng vô lượng, vô biên.

Lập tức nhà vua cùng quan giữ kho, đi vào trong kho soạn lựa gỗ thơm. Đích thân vua kề vai khiêng vác, đem giao cho người thợ trời và bảo thợ rằng:

– Lành thay, thưa Ngài! Hãy dùng gỗ này, vì tôi tạo tượng, sao cho giống với hình- tượng Đức Phật.

Khi ấy, thợ trời liền thưa với vua:

– Tay nghề của tôi tuy rằng đệ nhất. Nhưng về việc tạo hình- tượng Đức Phật, trọn chẳng thể hết. Ví như có người, lấy than mà vẽ mặt trời, nói rằng vẽ giống thì thật phi lý. Dẫu lấy vàng ròng để tạo tượng Phật, lại cũng như thế.

Có những ngoại đạo thường tuyên bố rằng: “Phạm Vương có thể sáng tạo thế gian” nhưng cũng chẳng thể tạo hết tướng tốt nơi hình Đức Phật. Chỉ tay nghề của tôi trên hết trong đời, bởi vậy nay tôi vì vua mà làm. Sáng nay là ngày mùng tám trong tháng, đang lúc có sao Phất Sa và sao Tỳ Ha Đề xuất hiện. Khi Phật mới sinh, cũng có hiện ra điềm cảm ứng này. Hôm nay tốt lành, hãy nên khởi công.”

8

Thần Tỳ Thủ Yết Ma phát lời đó rồi. Cầm búa đẽo gỗ, tiếng đẽo vang lên đến trời Đao Lợi, tới chỗ Đức Phật. Do thần lực Phật, tiếng vang đến đâu. Những chúng sinh nào được nghe tiếng đục, tội cấu, phiền não đều được tiêu trừ.

Bấy giờ, Đức Như Lai bèn mỉm miệng cười nhiều cách, khen ngợi công đức của vua. Cho đến ở xa thọ ký cho vua Thánh Đạo Vô thượng Chánh Đẳng Chánh Giác.

Lúc ấy, Đế Thích – Thiên chủ cõi trời Đao Lợi bạch Đức Phật rằng:

– Kính bạch Đức Thế Tôn! Nay tại thế gian có người nào, từng ở kiếp xưa tạo tượng Phật chăng?

Đức Phật bảo Ngài Thiên chủ Đế Thích:

– Những ai đã từng tạo tượng Đức Phật thủa quá khứ trước đây, đều đã được giải thoát cả rồi. Tại thiên chúng đây còn không có ai sót lại, huống gì nơi khác. Chỉ trừ một người con của ông Tỳ Sa Môn ở về phương Bắc, tên là Na Lý Sa Bà, thuở xưa có lần tạo tượng Bồ Tát, do phước này nên sau được làm vua, tên là Tần Bà Sa La. Lại do gặp ta, nay được sinh Thiên có thế lực lớn, lìa hẳn ác đạo.

9

Tỳ kheo Ưu Lâu Tần Loa Ca Diếp, Già Da Ca Diếp, Na Đề Ca Diếp, cả ba vị này kiếp xưa từng sửa chùa thờ tượng Phật, do nhân duyên đó vĩnh viễn giải thoát. Ông Kiều Phạm Ba Đề kiếp xưa là thân trâu, nhân tìm cỏ nước đi quanh chùa, ăn cỏ trong những bụi tre, do thấy tôn dung của tượng Phật phát tâm vui mừng, nhờ phước đó mà nay được giải thoát. Ông Thi Tỳ La từng cầm lọng báu cúng dường tượng Phật. Ông Nậu Lâu Đà thắp một ngọn đèn cũng để cúng dường tượng Phật.

Ông Du Bệ Ma từng quét nền dưới tượng Phật. Ông A Bà Ma Na ở trước tượng Phật thắp đèn giúp sáng, Tỳ kheo Nan Đà mến trọng tôn nghi, nên dùng nước thơm gội rửa tượng Phật v.v… có vô lượng vị A La Hán như vậy, tất cả đều từng ở chỗ tượng Phật dâng lễ vật mọn cúng dường. Cho đến thấp nhất như ông Na Già Ba La, ở trước tòa tượng Phật, dùng chút ít son vàng vẽ thân một tượng vì để cúng dường… Do phước này nên đều lìa hẳn khổ và được giải thoát.

Đức Phật bảo tiếp:

– Này Thiên Đế Thích! Nếu có người nào, có thể ở thời giáo pháp của ta chưa diệt tận, mà tạo tượng Phật, sẽ ở nơi hội đầu tiên của Phật Di Lặc, đều được giải thoát.

10

Nếu chúng sinh nào, chẳng phải vì bản thân của mình, cầu xuất ly vì muốn chứng quả Vô Thượng Bồ Đề mà tạo tượng Phật. Nên biết đó là cái nhân chính của ba mươi hai tướng, có thể làm cho người ấy nhanh chóng thành Phật.

Bấy giờ, vua Ưu Đà Diên, tự tâm suy nghĩ: “Làm sao khiến cho pho tượng ta tạo mau được hoàn thành.” Nghĩ như thế rồi nói với thợ trời:

– Ngài cố gắng sức giúp cho công việc mau được hoàn tất, cho tôi sớm được chiêm ngưỡng, lễ lạy.

Lúc đó, vị thợ trời Tỳ Thủ Yết Ma trổ hết tài khéo, chuyên tâm chẳng biếng trễ, không đầy một ngày mà tạo thành tượng. Tượng ngồi kiết già, cao bảy thước mộc, mặt và tay chân đều màu vàng tía.

Vua Ưu Đà Diên thấy tượng được hoàn thành, tướng tốt trang nghiêm, tâm vua phát sinh đức tin thanh tịnh chứng “Nhu thuận nhẫn”. Chứng được rồi vua càng mừng rỡ, bao nhiêu nghiệp chướng và những lo buồn đều tiêu tan hết, như mặt trời mọc sương mù đều tan hết, chỉ trừ một nghiệp mà hiện thân đang chịu, là bởi đã từng đối với Thánh nhân khởi lời nói ác. Nhà vua khi ấy đem toàn những món ngọc quý, vật lạ ban thưởng thợ trời, nhưng vị thợ trời thưa với nhà vua:

– Nay vua tạo tượng lòng tôi tùy hỷ, nguyện cùng nhà vua đồng tu phước này. Nay vua ban cho, tôi không dám nhận.Nếu cần cho nhau, xin hãy đợi đến một ngày lành khác.

11

Vị thần nói xong liền trong đêm ấy trở lại cõi trời. Ngay sau đó, các vua nước lớn, như vua A Xà Thế v.v… các vua ấy đối với Đức Phật, đều mang một niềm khao khát ngưỡng mộ. Nghe vua Ưu Đà Diên tạo tượng công phu đã thành. Họ đều mừng rỡ, cùng nhau đến chỗ vua Ưu Đà Diên. Vua nào cũng đem rất nhiều hoa, hương, âm nhạc cúng dường tượng Phật. Lại đem các món ngọc quý trao tặng vua Ưu Đà Diên. Các vua đều nói:

-Việc làm của Ngài thật là hiếm có, hay nhổ được mũi tên độc buồn rầu cho cả chúng tôi.

Đang trong khi ấy trên trời Đao Lợi, Đức Như Lai đã vì mẫu thân của Ngài diễn nói kinh pháp, và hàng chư Thiên đều được lợi mừng. Những việc đáng làm Phật đã làm xong. Đức Phật lại bảo các Thiên chúng rằng:

– Hỡi các Thiên tử! Chư Phật Thế Tôn là thân Thường trụ (Chú thích: vĩnh cửu, ở đây là chỉ Pháp thân của Phật). Nếu các chúng sinh, người nào đáng độ, chư Phật liền vì đó hiện ra giáo hóa, nói pháp cho nghe. Nếu những Phật sự đã xong xuôi rồi, không còn người nào có thể thọ pháp giáo hóa, Như Lai khi đó liền chẳng hiện nữa. Kẻ không trí tuệ cho rằng Đức Phật diệt độ thật sự. Thân chư Như Lai chính là Pháp thân, là thân thường hằng, thật sự chẳng diệt độ.

12

Này chư Thiên tử! Pháp của chư Phật đều như vậy cả, vì giáo hóa chúng sinh mà có xuất hiện, hoặc không xuất hiện.

Kế đó Đức Phật lại dạy, nói tiếp:

– Các ngươi nên biết! Hàng chư Thiên đây, những người đáng độ ta đã độ rồi. Nay ta sắp xuống cõi Diêm Phù Đề, chư Thiên các người nếu nghĩ đến ta, hãy siêng tinh tấn, chớ có buông lung.

Vì sao thế? Cũng vì tội lỗi của sự buông lung, làm cho các người chẳng được Thánh Đạo Vô Thượng Bồ Đề. Song bởi các ngươi về thuở xa xưa từng trồng căn lành. Nay được ở đây hưởng lạc thú cõi Trời, để rồi buông lung, say đắm thú vui, chẳng tu phước hạnh. Những khoái lạc này theo sự vô thường, một phen rơi rụng, là trôi nổi mãi trong các đường ác.

Lại nữa chư Thiên! Các người phiền não rất nặng, thấy ai hơn mình bèn sinh ganh tỵ. Chẳng từng nghĩ rằng: cõi Trời nào vui sướng hơn là do tạo nhiều phước nghiệp chiêu cảm. Nếu ta siêng tu thì cũng sẽ được. Nay đây các người thân sắc sáng nhuận. Như mặt trời mọc vào buổi bình minh. Nếu hay ôm lòng ganh ghét, đố kỵ, thì sẽ đen tối như tro than tàn. Còn phải đọa vào ngục tối tăm, đến đỗi chẳng thể tự thấy bàn tay mình. Sau còn phải làm quỷ ăn đồ bẩn nữa.

13

Lại nữa chư Thiên! Hưởng những phước báo được thân nghiêm tịnh, oai thế dũng mãnh, do ganh tỵ nên sẽ chịu thân nữ, mất hẳn sức lực oai hùng dũng mãnh của bậc trượng phu.

– Hỡi các Thiên tử! Ta nhớ thuở xưa có vô lượng vị vua, vì lòng ganh tỵ của chính các người, mà phải bị hại một cách phi lý.

Này các Thiên tử! Xưa có vua A Tu La (Chú thích: phi thiên, một dạng thần có phước báo lớn, nhưng không phải chư Thiên) tên là Ô La, tu hành khổ hạnh, giới phẩm trong sạch, chư Thiên các người sai một Thiên nữ tên Ô Bà Thi mê hoặc tâm vua, khiến mất phẩm hạnh. Vua ấy đắm nhiễm, cho nên oai đức tổn giảm, bị trời Na La Diên giết hại, và cả vô lượng dân chúng A Tu La cùng lúc bại diệt. Trời Na La Diên giết vua A Tu La này rồi, lại tru diệt luôn binh chúng Tu La, thâu hồi Thiên nữ Ô Bà Thi trở về Thiên cung.

Lại có một vua A Tu La tên Na Ha Thọ, chư Thiên các người dùng lời gạt gẫm ông ta, lại giúp các Thiên chúng khác đánh phá A Tu La. Rồi chư Thiên các người quay lại hại ông ta.

14

Lại nữa chư Thiên! Các người vì cớ Xá Chỉ phu nhân (Chú thích: bà này vốn là công chúa A Tu La, sau làm vợ Đế Thích) sinh tâm ghen ghét, Xá Chỉ xúi giục vua A Tu La gây hấn, khiến cho Tiên nhân tên A Già Bà vô cớ bị ngờ mà nổi lời nguyền độc địa.

Lại nữa, chư Thiên các người từng dối gạt, bảo vua Ế Trà rằng: “Chỗ của người Tiên có nhiều vàng ròng”, vua Ế Trà tin lời này ép người Tiên đưa ra, vua Tiên do đây lòng sinh căm giận, liền đó vua Tiên bị lửa mạnh đốt cháy.

Xưa lại có vua trời tên là Đề Bà, trước thường bày đại hội để cúng dường, do phước nghiệp này oai lực tự tại, bèn sinh lên trời đây hưởng lạc thú trời, chư Thiên các người ôm lòng ganh tỵ, hãm hại khiến cho Đề Bà từ trời Đao Lợi rớt xuống trần gian, bao nhiêu oai thế thảy đều tan nát, như trăng hết sáng, như sông cạn nước.

Này các Thiên tử! Trong đời lắm người oai đức tự tại. Hoặc được thần thông, có người thành tựu bốn sức Thần túc… nếu khởi lên một niệm ganh tỵ, công đức như thế lui mất trong một lúc, như Đề Bà Đạt Đa chẳng hạn, si mê dày đặc mới đối với ta mà sinh lòng ganh, lập tức mất năm thứ thần thông.

15

Lúc ấy, Thiên Đế bạch lên Đức Phật:

– Kính bạch Đức Thế Tôn! Nay con có nghi muốn được thưa hỏi: Về sự ganh tỵ là như thế nào?

Thiên Đế hỏi tiếp:

– Kính bạch Đức Thế Tôn! Nếu có chúng sinh thấy người hơn mình bèn nghĩ như vầy: “Làm sao cho ta thu hoạch được những gì người kia đã được”, tâm ấy có phải là ganh tỵ chăng?

Đức Phật đáp:

– Không phải! Đó là tâm tham, không phải ganh tỵ. Này Thiên Đế Thích! Ganh tỵ nghĩa là tự mình cầu danh lợi chẳng muốn người khác có, thấy cái người khác có mà sinh ghét giận, ấy là ganh tỵ.

Bấy giờ, các hàng Thiên chúng, đều từ chỗ ngồi đứng dậy, gối mặt chấm đất, chấp tay hướng Phật và bạch lời rằng:

– Như lời Phật dạy, chư Thiên chúng con đều sẽ vâng làm. Lạy Đức Như Lai tôn kính trên đời, là Cha, là Chúa, là đấng tối tôn, là đấng Tối thắng. Đối với chúng con, khởi đại Từ Bi mà đến nơi đây khiến các Thiên chúng đều được lợi ích. Sở nguyện chúng con vẫn chưa được mãn, muốn một lần nữa thỉnh Phật một điều:

16

Kính bạch Đức Thế Tôn! Người dưới thế gian đối với chư Thiên chúng con, họ hay khinh lờn. Vì sao ? Bởi các Đức Phật sinh trong loài người, và ở cõi người thành bậc Chánh Giác. Giữa loài người có những vị A La Hán đã được chứng quả. Các vị Độc Giác có oai đức lớn, lại cũng xuất hiện giữa lòng nhân loại.

Nay Đức Như Lai nếu chẳng ở đây, đi xuống cõi Diêm Phù Đề, thì người thế gian đều sẽ cho rằng: Chư Thiên chúng con chẳng biết Như Lai có oai đức lớn, đáng để chư Thiên đúng pháp cúng dường. Và còn cho rằng: Chúng con chẳng hay cúng dường các đức Như Lai tôn quý của đời. Mong Đức Như Lai nán lại một chút, nhận phần cúng dường nhỏ mọn của chúng con, để người thế gian biết hàng chư Thiên đã cúng dường Đức Phật.

Khi ấy Đức Phật im lặng nhận lời. Bấy giờ, Phật bảo tôn giả Đại Mục Kiền Liên:

– Người hãy về trước dưới Diêm Phù Đề, thăm hỏi bốn chúng, nói lời như sau: “Tất cả những ai nhớ nghĩ đến ta, đều nên nhóm hội tại nước Tăng Già Thi, trong bảy ngày nữa sẽ được thấy ta.”

17

Ngài Mục Kiền Liên lạy dưới chân Phật, lạy chân Phật rồi, trong khoảng chớp mắt đã hiện đến cõi Diêm Phù Đề, đem lời Phật dạy nói với bốn chúng. Vua Ưu Đà Diên cùng cả mọi người nghe Phật báo tin, thân tâm người nào cũng mừng khấp khởi, đều trừ nỗi buồn, đều được thoải mái.

Lúc ấy bốn chúng, các vị Tỳ kheo và Tỳ kheo Ni, các Cư sĩ nam và Cư sĩ nữ, muốn cùng qua đến nước Tăng Già Thi, trước hết họ nhóm họp tại thành Vương xá, bàn với nhau rằng:

– Đức Phật Như Lai, bậc tôn kính của thế gian, sắp sửa trở xuống cõi Diêm Phù Đề, người nào có thể cung kính lễ lạy Đức Phật trước nhất, người ấy sẽ làm thượng thủ trong khoảng thời gian pháp chưa diệt tận.

Tôn giả Ma Ha Ca Chiên Diên nghe lời đó rồi, trong lòng chẳng vui, e rằng bên Ni được làm thượng thủ. Vì sao thế? Trong toàn Ni chúng có Ưu Ba Ban Đà và Liên Hoa Sắc. Hai Tỳ kheo Ni này có thể thông suốt Tạng pháp chư Phật, thần thông chứng được, chỉ trừ Tôn giả Đại Mục Kiền Liên, ngoài ra không ai bằng hai bà. Nghĩ như thế rồi, ngài Ca Chiên Diên đủ cách quở rầy chúng Tỳ kheo Ni.

18

Lúc đó, Tỳ kheo Liên Hoa Sắc, bảo Ni chúng rằng:

– Người nữ chúng ta ở giữa thế tục thường được tôn quý. Dẫu cho dòng dõi có hèn chăng nữa, vẫn được đàn ông cung kính nể vì, cung phụng đủ thứ. Vả lại chư Ni trong pháp của Phật, cha mẹ quyến thuộc. Phần nhiều thuộc về dòng dõi vua quan. Ni giới chúng ta tinh tấn, trì giới, chẳng phạm oai nghi, đủ các đức nghiệp. Vậy mà vẫn phải lễ kính Tỳ kheo mới thọ đại giới. Tôn giả Ca Chiên Diên nay lại nhiều điều quở trách thế này… Ta sẽ vì chư Ni bày các phương tiện, khiếnTỳ kheo Ni xuất sắc hơn Ngài.

Nói như thế rồi cùng với bốn chúng, đồng đến dự nơi thành Tăng Già Thi.

Bấy giờ, vua Ba Tư Nặc, vua A Xà Thế và vua Nghiêm Xí nước Tỳ Xá Ly… Mỗi vua đều dẫn bốn đội binh hùng (Chú thích: bộ binh, kị binh, xa binh, tượng binh) hộ tống theo vua, có thế lực lớn. Voi ngựa được cỡi đều dùng các thứ vật quý tô điểm. Cờ xí, phan lọng, hương hoa, kỹ nhạc, oai dung nghiêm nghị, tướng trạng dường như các vị Thiên thần, họ đều qua đến thành Tăng Già Thi.

19

Vua Ưu Đà Diên lúc đó nghiêm chỉnh, đội ngũ bốn binh làm kẻ thị tùng. Vua cỡi voi trắng, có châu ngọc thêu thùa, đích thân vua chở tượng Phật đã tạo. Rải hoa, cầm phướn (Chú thích : nay gọi là băng- rôn), nhạc công trỗi nhạc đi theo cúng dường, từ nước của vua hướng về thành Tăng Già Thi.

Nhiều người biết: hễ ai thành tâm tạo tượng Phật thì có được nhiều công đức. Nhưng ít người biết số lượng công đức đó như thế nào. Chính trong Kinh Tạo tượng Phật này, Đức Phật dạy rõ điều đó.

Khi ấy, Thiên thần Tỳ Thủ Yết Ma, cùng chư Thiên chúng, biết Phật sắp sửa xuống Diêm Phù Đề, bèn tạo ra ba con đường có thềm cấp quý, từ thành Tăng Già Thi đến trời Đao Lợi, thềm cấp đường giữa tạo bằng lưu ly, thềm đường hai bên đều bằng hoàng kim, chỗ đặt chân xuống lót bằng bạc trắng, xen kẽ với bảy thứ ngọc cõi trời.

20

Thiên chủ Đế Thích sai các Thiên sứ đến Trời Dạ Ma, trời Đâu Suất Đà, đến trời Hóa Lạc, trời Tha Hóa Tự Tại và trời Phạm Thế, để báo tin rằng: “Đức Phật sắp xuống cõi Diêm Phù Đề, như muốn cúng dường xin xuống nơi đây.”

Lại sai sứ xuống trời Tứ Thiên Vương, Long Vương biển lớn, vua Càn Thát Bà, vua Khẩn Na La, và chúng Dạ Xoa, bảo với họ rằng: “Nay Đức Thế Tôn sắp xuống cõi Diêm Phù Đề, các vị có thể đem những cúng phẩm đến đây cúng dường.”

Lúc đó, các Trời, Rồng, Thần v.v… nghe lời báo rồi, ai cũng vân tập về trời Đao Lợi.

Bấy giờ, đức Thế Tôn ở tại đỉnh núi Tu Di, cùng với đông đảo chư Thiên các cõi trời lúc sắp đi xuống, toàn thể chư Thiên trước sau rợp trời, oai đức lừng lẫy, ánh sáng rạng ngời như ánh trăng tròn ở giữa không gian, muôn sao giăng bủa, như vừng thái dương vừa mới xuất hiện, rực rỡ chói chang. Phật và hội chúng trạng thái lúc ấy cũng ví như vậy.

21

Ngay trong lúc đó, do thần lực Phật cho nên cõi Diêm Phù Đề có năm điều hiếm có:

Một là, khiến chư Thiên kia chẳng thấy những vật không sạch ở chốn nhân gian.

Hai là, khiến cho nữ giới thấy các Thiên nam mà không tưởng đến đắm nhiễm tình dục.

Ba là, khiến những người nam thấy các Thiên nữ chẳng sinh ý nhiễm.

Bốn là, khiến người trần gian từ xa nhìn rõ những món cúng dường của các Thiên chúng.

Năm là, thân của chư Thiên sáng sạch, đẹp đẽ, người đời chẳng nhìn thấy. Do thần lực Phật, cho nên con người có thể nhìn thấy một cách rõ ràng.

Khi đó Đức Phật từ trên Thiên cung vừa đặt chân xuống thềm báu đường giữa. Thì trời Phạm Vương đứng phía bên phải, tay cầm lọng trắng. Và trời Đế Thích phía bên trái, tay cầm phất trắng. Ngoài ra chư Thiên đều nương hư không, theo Phật đi xuống, cùng lúc đồng trỗi lên đủ thứ âm nhạc.

22

Chư Thiên cầm những tràng phan, bảo cái, rải hoa cúng dường. Các vị Thiên chúng cõi trời Tịnh Cư chật cả hư không, vô lượng trăm ngàn chư Thiên, thể nữ đeo những chuỗi ngọc cùng nhau ca tụng Thánh đức của Phật.

Lại có chư Thiên ở giữa hư không, rắc những thứ hương và những hoa thơm. Các vị Long thần tuôn mưa thơm nhẹ. Lúc đó không gian chẳng có mây che, tiếng sấm êm dịu làm cho người nghe tâm hồn vui đẹp. Thần Càn Thát Bà, thần Khẩn Na La, hòa tấu khúc nhạc Đề Bà Na Già vô cùng tuyệt diệu, ca ngợi những việc đời trước của Đức Như Lai.

Khi ấy, trong Diêm Phù Đề, vua chúa quan dân và bốn bộ chúng, đầy khắp giáp cả thành Tăng Già Thi. Nào rắc hoa thơm, nào cầm phan lọng, thổi ốc, đánh trống, các thứ âm nhạc, hướng lên hư không tỏ lòng cúng dường. Đưa tay,chấp tay chiêm ngưỡng Đức Phật.

Hoa thơm danh tiếng cõi trời, cõi người, trên dưới giao nhau rơi xuống đan xen, phủ lên đến đầu gối, đồ chúng ngoại đạo thấy việc trên đây, đều cùng phát tâm quy y lễ kính.

23

Khi Đức Thế Tôn chân đáp trên thềm báu, lần lượt đi xuống vừa được nửa chừng. Thì bốn Thiên Vương ở chỗ của mình, sắp bày lễ phẩm cúng dường Đức Phật. Sự cúng dường này vô cùng khéo lạ, ngàn xưa đến nay loài người chưa có.

Đức Thế Tôn nhận sự cúng dường của bốn vị Thiên Vương. Rồi cùng đại chúng xuống hết các bậc. Đến bậc cuối cùng, Đức Phật sắp sửa đặt chân xuống đất, thì Tỳ kheo Ni Liên Hoa Sắc liền biến thân mình làm Chuyển Luân Vương, lãnh bốn binh chủng và bảy thứ báu, đi tới trước tiên, từ không trung xuống vội tới chỗ Phật.

Các vị quốc vương ai cũng tự hỏi: “Vua Chuyển luân này, từ đâu đến đây?”

Lúc ấy, Tôn giả Tu Bồ Đề đang ở trong phòng. Biết Phật xuống đến, liền sửa y phục lễ kính. (Chú thích: khi đó ngài Tu Bồ Đề dùng cách Quán Không Tướng mà nghênh đón Phật). Tỳ kheo Ni Liên Hoa Sắc bỏ thân Luân Vương hoàn lại hình cũ. Liền vội đảnh lễ dưới chân Đức Thế Tôn.

24

Khi đó, Đức Phật đủ điều quở trách Tỳ kheo Ni ấy và bảo bà rằng:

– Ngươi không biết sao? Ông Tu Bồ Đề lễ Ta trước rồi. Ngươi được ai bảo mà biến làm Chuyển Luân Vương? Ngươi được dự vào hàng ngũ xuất gia, thọ giới Cụ Túc đã quá phận rồi. Trí ngươi nhỏ mọn, còn sự xiểm trá lại không bờ bến. Dù cho từ bi báo đáp ân đức, thì cũng chỉ như một giọt sương mai. Há có thể nào ở trong pháp Ta làm Thượng thủ sao?

Ni Liên Hoa Sắc nghe Phật răn dạy, rất sinh tâm xấu hổ, liền bạch Phật rằng:

– Kính bạch Đức Thế Tôn! Nay con tự biết tội lỗi mình không ít. Từ nay về sau, con không dám biến hiện thần thông nữa.

Bấy giờ trong Diêm Phù Đề, các vị quốc vương các vị quan quyền và bốn bộ chúng, đều đem các món cúng phẩm mang theo, dâng cúng Đức Phật.

Vua Ưu Đà Diên đầu đội tượng Phật và những vật cúng quý lạ bậc nhất đến chỗ Như Lai và dâng hiến lên. Thân Đức Phật tướng tốt đầy vẻ đoan nghiêm thù thắng, sáng ngời ở giữa chư Thiên, ví như trăng tròn ra khỏi mây che. Còn tượng Phật chạm khắc. So với Đức Phật thật, không khác gì gò đống mà so sánh với núi Tu Di. Chẳng thể nào ví dụ được. Chỉ có xoắn tóc và tướng ngọc hào giống Phật một ít. Để khiến bốn chúng biết đó là tượng Phật.

25

Vua Ưu Đà Diên bạch Đức Phật rằng:

– Kính lạy Thế Tôn! Đức Như Lai thuở xưa ở trong sinh tử cầu đạo Bồ Đề, thực hành vô lượng vô biên hạnh khổ khó làm, khó nhẫn, kết quả được thân nhiệm mầu hơn hết, không ai sánh bằng. Pho tượng con tạo chẳng giống Đức Phật, con tự trộm nghĩ rất là tội lỗi.

Đức Thế Tôn bảo vua Ưu Đà Diên:

– Chẳng bị tội lỗi! Nay ông đã làm lợi ích vô lượng, không có người nào sánh bằng với ông. Nay ông ở trong giáo pháp của ta, làm người gương mẫu đầu tiên. Bởi nhân duyên này, làm cho vô lượng chúng sinh đời sau, được sinh đức tin rất sâu sắc. Ông nay đã được vô lượng phước đức, căn lành rộng lớn.

Khi đó vua trời Đế Thích lại bảo vua Ưu Đà Diên:

– Nay vua ở đây chớ có lo sợ. Khi Đức Như Lai trước ở cõi trời và nhân gian này, đều khen ngợi về công đức tạo tượng của vua. Còn chư Thiên chúng thì rất tùy hỷ. Người có tín tâm trong đời sau này, đều nhờ nơi vua mà tạo tượng Phật để được hưởng phước. Nay vua hãy nên vui vẻ tự mừng.

26

Bấy giờ, Đức Phật ngồi tòa Sư Tử, tại nơi đạo tràng nước Tăng Già Thi. Tâm của bốn chúng người nào cũng nghĩ: “Chúng ta mong được nghe Đức Như Lai diễn nói công đức của việc tạo tượng. Nếu chúng sinh nào làm, người ấy được phước cỡ nào?”

Lúc đó, Ngài đại Bồ Tát Di Lặc biết ý nghĩ ấy. Liền từ chỗ ngồi đứng dậy sửa áo, hở vai bên phải, quỳ thẳng chấp tay bạch lên Đức Phật:

– Kính bạch Thế Tôn! Vua Ưu Đà Diên tạo hình – tượng Phật, nếu Phật còn tại thế hoặc nhập Niết Bàn rồi, người có lòng tin, có thể tùy phần tạo hình – tượng Phật, người ấy gặt hái công đức thế nào? Cúi mong Thế Tôn nói rộng tướng ấy.